Public space program 110 procent Oosterwold 

Op 8 oktober was het kick-of event van het bewonersinitiatief 110% Oosterwold. Deze onderzoekt de mogelijkheden voor een publieke ruimte die bewoners zelf gaan beheren en programmeren. Initiatiefnemers zijn o.a. Theo Tegelaers en Dolf Klijn: “Wij hebben een kavel op het oog met de bestemming maatschappelijke voorziening. Samen met een aantal buurtgenoten hebben we hier al ideeën voor. Deze plek moet wat ons betreft ruimte bieden voor initiatieven van bewoners die bijdragen aan gezamenlijk opgestelde uitgangspunten en doelstellingen. Tijdens het event maakten we een start door in kaart te brengen wat er al is, wat de ideeën en behoeften zijn en bekeken we of we daar al een aantal uitgangspunten uit konden destilleren.

Aan het event 110% gingen weken van overleg en organisatie vooraf. Van het verkrijgen van de toestemming voor het gebruik van de beoogde kavel tot het aanvragen van de buurtsubsidie. Het informeren van allerlei lokale platforms, voeren van gesprekken met mogelijke geïnteresseerden en medestanders. Langzaam vormde zich een groep betrokken bewoners waarmee we afspraken maakten over de het programma en de werkverdeling, de communicatie en inrichting van het terrein en andere benodigde voorzieningen. We verzamelden meer dan 100 pallets, leenden stretchtenten, en regelden biertafels, banken, geluidsinstallaties, koffie apparaten etc. Het event kondigden we aan via de sociale platforms en whats app groepen waarbij we bewoners ook uitnodigden om producten uit eigen tuin mee te nemen. De opbouw gebeurde in éen dag. Van overgebleven planken van een boomstam werd in ‘no time’ een poort opgetrokken. De pallets werden in een grote cirkel gelegd met in het midden een open vuurplek met een open keuken. Daarom heen werden de strechttenten opgebouwd en een podium voor workshops en muziek.

Walkshop

Het programma op 8 oktober bestond uit een verzameling van diverse workshops, geleid door bewoners en enkele gasten. Zij kwamen speciaal voor deze dag hun verhaal en kennis delen met de Oosterwolders. Na het openingsritueel door Sharie Parsipoor, waarbij iedereen gevraagd werd om alvast een wens of droom in gedachten te planten op de kavel, ging het programma van start met een walkshop. Een zintuiglijke wandeling met Kamila Wolszczak, samen dwalend door het ongereguleerde netwerk van de doorwaadbare zones van Oosterwold. Is er inderdaad overal doorgang en wat zijn de eventuele hindernissen onderweg? Bij het kinderprogramma van Roserijn gingen kinderen aan de slag met wildplukken. Met de opbrengst werd een soep gekookt op een zelf gemaakte vuurplek. Ondertussen vonden er workshops hand-pan spelen plaats onder begeleiding van Roy van de Bor. In een van de tenten kon je bij Oogsterwold, een kennisplatform ter ondersteuning van stadslandbouw, terecht met je overschot aan meegebrachte appels. Hiervan werd met een enorme sappers sap gemaakt. Ook was er een demonstratie hoe je van de wol van eigen schapen, door te kammen en spinnen, wollen handschoenen en mutsen kunt maken.

Gemeenschappelijk grondbezit, een uitdaging

In een andere tent gingen mensen met elkaar aan de slag om na te denken over de invulling van de kavel maar ook over de vraag hoe doe je dat nou samen kunt doen. Een van de gasten waarmee bewoners in gesprek gingen was Pascale Gatzen van The Linen Project https://thelinenproject.online/. Pascale vertelde over het project, hoe het idee ontstaan was en waar het ruimte voor biedt. Vroeger kenden we in Nederland de Meent. Hiermee werd een stuk onverdeeld gemeenschappelijk bezit bedoeld. Vaak een lap grond waarvan het gebruik ten dienste stond van de gemeenschap. Steeds vaker wordt in het gesprek over het creëren van nieuwe vormen van gemeenschap en gemeenschappelijkheid de Engelse term ‘commons’ gebruikt. Hoe zou een ‘Commons of commoning’ in Oosterwold eruit kunnen zien? Wanneer ben je een gemeenschap, hoe functioneert die en wat betekent dit voor het gemeenschappelijk gebruik van een kavel? Gemeenschappelijk grondbezit is een uitdaging in Oosterwold. Het gemeenschappelijk beheren, de opbrengsten en het programma beschikbaar en toegankelijk maken voor iedereen. Door onze sterk geïndividualiseerde samenleving zijn we vergeten hoe we dat kunnen doen. Het project van Pascale liet zien waar je aan moet denken, en wat de vragen en obstakels zijn waarover je met elkaar in gesprek moet bij het opstellen van de uitgangspunten.

Toekomstdenken

Bij de workshop toekomstdenken met Joost Fluitsma ging het om de vraag ‘hoe onze ideale buurtgemeenschap er uit ziet’. Wat willen we allemaal ondernemen en organiseren op de gemeenschappelijke kavel? Joost vertaalde de ideeën in schetsen op een zogenaamde praatplaat. Deze bracht een levendige uitwisseling tot stand.

De opbrengst van deze workshops, en de doorlopende gesprekken van Pieter en Txell van Design Lab Agroforestry met bezoekers van 110% Oosterwold, werden verzameld op een groot bouwbord. Zij vroegen onder andere wat mensen missen in hun buurt en wat ze zelf zouden willen bijdragen? Aan het eind van de middag werd deze opbrengst gepresenteerd als een eerste aanzet voor een schets van hoe de kavel er in de toekomst uit zou kunnen zien.

Ondertussen was er door allerlei hulpkoks samen met Asia Kamorova in een grote kookpot een heerlijke ratatouille bereid van de groenten die mensen mee hadden genomen uit eigen tuin. Bezoekers vonden een bord of een kom die ze gretig vulden en zochten met hun eten en een drankje een plekje om samen na te praten.

Live optreden

Als afsluiting van de dag werd een groot vuur gemaakt en was er een uniek, eerste live optreden van Cedric Vermue en Ruud Oosterhaven. Het was een bijzondere en fijne dag met veel nieuwe ontmoetingen en een begin van een nieuw gesprek. De initiatiefgroep gaat met alle opbrengsten aan de slag en zal in november een opzet van het plan voor de beoogde kavel aan het team Oosterwold voorleggen.

Theo Tegelaers en Dolf Klijn